Van de fysiotherapeut..            

 

De enkel blessure

Vanaf 2017 zal er elke maand een stukje gepubliceerd worden over lichamelijke klachten die voorkomen bij basketballers. Hierin zal uitgelegd worden wat de blessure inhoudt. Wat je er aan kunt doen als je er last van hebt en welke oefeningen je preventief kunt doen om het te voorkomen. Deze week de enkel.

Wat is de enkel blessure?

Veel basketballers kunnen er inmiddels (helaas) over meepraten, een verzwikte enkel. Doordat basketbal een sport is waarbij er veel gesprongen wordt en waarbij er veel snelle korte bewegingen voorkomen is de kans groot dat je er in je basketbal carrière een keer mee te maken krijgt. Wat gebeurd er nou eigenlijk als je door je gewricht heen zwikt?

Aan beide kanten van je enkel zitten ‘ligamenten’, oftewel banden. Deze banden zorgen er samen met je gewricht en je spieren rondom je enkel voor dat je enkel stabiel blijft. Het kan voorkomen, bijvoorbeeld als je springt en je land op iemand zijn voet, dat de kracht op deze banden zo groot wordt dat ze het niet tegen kunnen houden en dat je enkel ‘omzwikt’. Wij noemen dit een inversie trauma.

 

Zie hier een van de beste basketballers van de NBA, James Harden, met een inversietrauma.

Bijna altijd zijn de banden aan de buitenkant van je enkel die het probleem geven. Aan de binnenzijde van je enkel zijn ze gelukkig wat sterker dus gebeurd het ook minder vaak. Er zijn verschillende gradaties van ernst te onderscheiden tijdens zo’n inversie trauma; een lichte verzwikking of verstuiking, een kneuzing, een ingescheurde enkel band of een volledig gescheurde enkelband.

Over het algemeen kun je dit vrij snel zien nadat je je enkel hebt omgezwikt. Heb je heel veel pijn, gelijk veel zwelling, een paar uur later forse blauwverkleuring dan is de kans groot dat je enkelband in meer of mindere mate is gescheurd. Is er pijn, zwelling maar minder blauwverkleuring dan is de kans op een kneuzing het grootste. Is er alleen wat pijn maar weinig zwelling of blauwverkleuring dan kun je vaak spreken van een verzwikte enkel.

Wat kun je er aan doen?

Direct na het trauma: Het algemene recept waarbij je vaak altijd goed zit is vertegenwoordigd in de benaming ‘’RICE’’. Dit betekent:

R: rest, rust I: Ice, ijs C: Compression, compressie E: Elevation, elevatie (been omhoog)

Toch is dit niet altijd het beste wat je kunt doen. Dit geldt vooral bij een kneuzing of erger. Heb je slechts een verstuikte enkel kan het vaak geen kwaad om in beweging te blijven en het rustig ‘eruit te lopen’. Pas wel op dat dit niet teveel pijn doet. Pas ook op dat je niet te lang je enkel koelt met koud water of ijs, 10 minuten is lang genoeg en dit heeft ook alleen direct en de eerste dagen zin. Dit hoef je zeker geen weken vol te houden. Je kunt eventueel wat compressie geven met een drukverband om de enkel wat te voorzien van steun.

Indien er erg veel pijn is direct na het door je enkel gaan is het wellicht wijs om een röntgenfoto te laten maken om uit te sluiten dat er niets gebroken is.

Na een paar dagen: Afhankelijk van de ernst van de klacht is het slim om wel zo snel mogelijk in beweging te komen. Is het zeer pijnlijk kun je dit in eerste instantie met loopkrukken doen. Valt de pijn mee probeer dan in beweging te komen door gewoon te lopen. Eventueel kan dit ook met ondersteuning van witte of gekleurde taping om voor de nodige ondersteuning te voorzien. Blijft niet té lang liggen, vaak is een dag of 3-5 meer dan genoeg om het spronggewricht te laten rusten.

Verdere herstel

Na een week: Belangrijk in deze fase is om het gewricht weer op een goede manier te laten bewegen. Doordat er een grote kracht op de enkel is vrijgekomen zie je vaak dat het botstukje aan de buitenkant van je enkel, het kuitbeen, een stukje naar voren is komen te liggen ten opzichte van de rest van je enkel. Hierdoor zie je vaak dat sporters wat beperkt blijven in de enkelbeweging wat niet ten goede komt aan de sprongkracht etc. Belangrijk hierbij is dan ook om je kuitbeen wat naar achteren te laten bewegen zodat de stand van de enkel weer optimaal wordt. Daarnaast is het belangrijk om goed te blijven bewegen, al dan niet met tape. Ook kan er een rustige start gemaakt worden met oefeningen om de balans van de enkel weer te optimaliseren.

Al deze stappen hangen wel af van de ernst van de klachten, vraag voor specifiek advies na bij je fysiotherapeut.

Balans attributen om het gewricht te stabiliseren.

Week 2-3: Bij een lichte verstuiking zou je na 2-3 weken wel weer het sporten kunnen oppakken. Bij een kneuzing of scheuring nog niet. Hierbij is het van belang de stabiliteit terug te winnen. Dit kun je doen met balansoefeningen bij de fysiotherapeut en thuis met de ‘versterk je enkel app’ (zie foto onderaan). Hierbij maak je de kans kleiner dat je nogmaals door je enkel heen gaat nadat je het sporten weer hebt opgepakt.

Week 4-6: Ga door met stabiliteitsoefeningen en voeg hier loop- en springvormen aan toe om de souplesse en balans terug te winnen. Ook krachtoefeningen van de benen zijn goed om in deze fase te doen. Daarnaast kun je ook aan je conditie werken door te fietsen of joggen zodat je optimaal kunt terugkeren naar de sport.

Verstandig is om na een kneuzing of scheuring in overleg met je fysiotherapeut te bepalen welke stap voor jou de goede is en wanneer je weer kunt sporten. Elke blessure is immers anders!

Preventieve oefening

Wat heel handig is als je last hebt van je enkel is om op je telefoon de app ‘versterk je enkel’ te downloaden. Hier staan een hoop handige oefeningen op om de stabiliteit van je enkel te versterken zodat je er minder snel ‘door heen gaat’.

 

Bas Verdegaal is naast speler van heren 1 van High Five fysio- en manueel therapeut bij Fysio- en Manuele Therapie Bas in Tilburg.

Vragen? Stel ze gerust via:

Info@fysiotherapiebas.nl 013-4680220 What’s app: 06-33103176 www.fysiotherapiebas.nl

Afspraak maken? Klik hier.